Սարգիս Բարսեղյան (Պողոս Օզաբաշյան, Շամիլ), հայ ռազմական, քաղաքական գործիչ: Ծնվել է 1875 թվականին Գարդմանքի Գետաբեկ բնակավայրում: Կրթությունը ստացել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, այնուհետև Ժնևի համալսարանում: Քրիստափորի հրահանգով թողել է ուսումը և վերջինիս հետ ժամանել Բաքու, որտեղ կազմակերպել է տեղեկատվական թերթոնների տարածումը հայազգի աշխատավորների շրջանում: Շուշիում մասնակցել է «Փոթորիկ» ռազմագործողությանը և ձերբակալվել: Բանտ տեղափոխվելու ճանապարհին նրա զինակիցները հարձակվել են բանտարկյալներին ուղեկցող ոստիկանների վրա և ազատ արձակել Բարսեղյանին՝ իրենց հետ տանելով նաև զենք, զինամթերք: Սարգիս Բարսեղյանը մասնակցել է հայ-թուրքական կռիվներին, Վանում եղել է կուսակցական գործիչ, ընտրվել է Կարինի բյուրոյի անդամ: Մահացել է 1915 թվակա
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Թաթօղլի Օհանյանը (Գրիգոր Քար) Գարդմանքի ֆիդայական շարժման մասնակիցներից է, եղել է վրիժառու: Ծվել է Գարդմանքի Բանանց գյուղում: Իր զինակիցներ Եփրեմի, Մելքոնի, Արարատ Մելքումյանի և ծնունդով Գանձակեցի Օղուլի հետ կազմակերպել է Գանձակ նահանգի գուբերնատոր Լոլաձեի սպանությունը:
Գրականություն՝ Սերգեյ Եևեմյանց, «Գանձակ 1905-1907, 1917-1921», Երևան 2009թ.: |
Հայոց Գարդմանք աշխարհը հայ ժողովրդին մշտապես պարգևել է հզոր մտքի ու կամքի տեր մարդկանց, ում անունները ոսկե տառերով է գրվել Հայոց պատմության էջերում: Այդպիսի հանճարներից է եղել հայ ժողովրդի անվանի զավակ Մխիթար Գոշը: Նա ծնվել է 1120-ական թվականներին Գանձակում, եղել է հայ մտածող-գիտնական, օրենսդիր, առակագիր, մանկավարժ, հասարակական գործիչ: Նրա կենսագրական տվյալները բավականին հետաքրքիր են. կրթություն ստանալը սկսել է ծննդավայրում, իսկ չափահաս դառնալով ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա: Աշակերտել է Հովհաննես Տավուշեցուն և ուրիշ գիտնականների, ստացել վարդապետի կոչում: Այնուհետև, թաքցնելով վարպետական աստիճան ունենալը, մեկնել է Կիլիկյան Հայաստան, ուսանել Սև լեռան երևելի գիտնականների մոտ և վերստին ստացել վարդապետի աստիճան: Վերադառնալով հայրենիք՝ սկզբում ապրել է Գանձակո
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Գարդմանքի գողտրիկ անկյուններից մեկը Բրաջուր գյուղն է: Այն ունեցել է հինավուրց պատմություն և հիմնականում բնիկ բնակչություն: Գտնվում է Վարդաշեն (Միրզիկ) գյուղից 3 կմ հյուսիս, ծովի մակերևույթից 980-1040 մ բարձրության վրա: Մինչև 1988-1989 թվականները այստեղ ապրել են բացառապես հայեր: Գյուղի անվանման ծագումը բացատրվում է այն հանգամանքով, որ այստեղ ջուրը բերվել է, այսինքն բերովի ջուր՝ Բրաջուր: Խորհրդային ժամանակ, որպես գյուղի անվանում, կիրառվել է 26 կոմիսարների և Ղարաքեշիշ անունները: 1898 թվականին ականատեսը գրել է, որ գյուղն ունի հիմնականում կանոնավոր փողոցներ, տների մեծ մասը նոր ձևով են կառուցված: Նախկինում տների տանիքները եղել են հողածածկ: |
Արտաշես Յավրյանը ծնվել է 1932թ.-ի օգոստոսի 28-ին Գարդմանքի Փիփ գյուղում: Նախնական կրթությունը ստացել է Գանձակ քաղաքում: 1954թ.-ին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի Բանասիրական ֆակուլտետը: Այնուհետև աշխատել է Կոտայքի մարզում որպես Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ: Զբաղվել է նաև լրագրությամբ: 1976-1992 թվականներին աշխատել է «Հայաստան»թերթի խմբագրությունում: Հայտնի է նաև որպես թարգմանիչ: 1988 թվականից հանդիսանում է Հայաստանի գրողների միության անդամ: Հայտնի գրողը մահացել է 2009թ.-ի հունիսի 30-ին: Արտաշես Յավրյանի ստեղծագործությունները՝ • «Դյուցազունք Սասնա» պոեմ, Երևան 1990թ.,
|
Սահակ Դաշյանը ծնվել է 1903թ.-ին Գարդմանքի Փիփ գյուղում՝ դարբնոցի դիմացի տանը: 1931թ.-ին դարձել ԽՄԿԿ անդամ: 1936թ.-ին ավարտել է Մոսկվայի լեռնային ինստիտուտը, իսկ 1938թ.-ին՝ արևելագիտության ինստիտուտը: 1939թ.--ին անցել է դիվանագիտական աշխատանքի: 1943-1946, 1955-1957, 1962-1965 թվականներին Մոնղոլիայի Ժողովրդական Հանրապետությունում աշխատել է որպես ԽՍՀՄ դեսպան-խորհրդական: 1965-1974 թվականներին աշխատել է ԽՍՀՄ արտակարգ իրավիճակների նախարարությունում որպես պատասխանատու աշխատու: 1946-1947 թվականներին մասնակցել է հայերի հայրենադարձման կազմակերպմանը: Արժանացել է հետևյալ կոչումների՝ • գեներալ-լեյտենանտ, • 2-րդ դասի արտակարգ և լիազոր դեսպան: Սահակ Դաշյանը, լինելով օտար հողում, մշտապ
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Հայոց Գարդմանք աշխարհը հայ ժողովրդին մշտապես պարգևել է հզոր մտքի ու կամքի տեր մարդկանց, ում անունները ոսկե տառերով է գրվել Հայոց պատմության էջերում: Այդպիսի հանճարներից է եղել հայ ժողովրդի անվանի զավակ Մխիթար Գոշը: Նա ծնվել է 1120-ական թվականներին Գարդմանքի Գանձակ քաղաքում, եղել է հայ մտածող-գիտնական, օրենսդիր, առակագիր, մանկավարժ հասարակական գործիչ: Նրա կենսագրական տվյալները բավականին հետաքրքիր են. կրթություն ստանալը սկսել է ծննդավայրում, այնուհետև, երբ դարձել է չափահաս, ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա: Աշակերտել է Հովհաննես Տավուշեցուն և ուրիշ գիտնականների, ստացել վարդապետի կոչում: Այնուհետև, թաքցնելով վարդապետական աստիճան ունենալը, մեկնել է Կիլիկյան Հայաստան, ուսանել Սև լեռան երևելի գիտնականների մոտ և վերստին ստացել վարդապետի աստիճան: Վերադառնալով հայրենիք՝ սկզբում ապրել է Գանձակում
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Միջնադարը Հայաստան աշխարհի համար ծաղկուն ժամանակաշրջան է եղել. վերականգնվել է ոչ միայն հայկական պետականությունը, այլ նաև նոր զարգացում է ապրել հայ միտքը՝ ի դեմս հայ երևելիների: Այդպիսի հանճարներից էր հայ մատենագիր, փիլիսոփա, գիտնական, մանկավարժ Հովհաննես Սարկավագը, ում ժողովուրդը տվել է իմաստասեր կոչումը: Հովհաննեսը ծնվել է 1047թ.-ին Գարդմանքի Փիփ գյուղում՝ քահանայի ընտանիքում: Երիտասարդ տարիքում ծնողները նրան ուսման նպատակով ուղարկում են Հաղպատի վանքում ուսանելու: Նա ուսումը շարունակում է Ուռճացի վարդապետի մոտ և ստանում բազմակողմանի կրթություն: Այնուհետև երկար ապրել ու գործել է Անի քաղաքում, ղեկավարել է Անիի բարձրագույն դպրոցը, որը ձեռք է բերել գիտական-փիլիսոփայական ուղղվածություն: Աստվածաբանությունից բացի նրա ղեկավարած դպրոցում ուսուցանվել են քերականություն, մաթեմատիկա, փիլիսոփայություն, տոմարագիտություն, տիեզերագիտություն և այլ առար
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Գարդմանքի Քարհատ քաղաքից 10 կմ դեպի արևելք գտնվում է Վարդաշեն գյուղը, որի կենտրոնում 1674թ.-ին կառուցվել է քառասյուն Սուրբ Գաբրիել եկեղեցին (16.95x12.10 մ): Այն ունի եռանավ, թաղածածկ բազիլիկ հորինվածք, որի անկյունաքարերը և բացվածքների եզրերը սրբատաշ են: 1880-ական թվականների սկզբներին մուտքին կից սրբատաշ քարով կառուցվել է կրկնահարկ զանգակատուն, որն առաջին հարկում քառասյուն է, իսկ երկրորդում ունի սրածայր վեղարով ավարտվող վեցասյուն ռոտոնդա: Եկեղեցու հարակից տարածքում եղել են բազմաթիվ խաչքարեր: Սուրբ Գաբրիել եկեղեցին տարբեր ժամանակներում վերանորոգվել է, ինչը ցույց է տալիս կառույցի հանդեպ գյուղացիների հոգատարությունը: Այն գործել է մինչև 1928թ.-ը և Խորհրդային Ադրբեջանի իշխանությունների որոշմամբ փակվել: Ներկայում
...
Կարդալ շարունակությունը »
|
Գարդմանքի ամենախոշոր բնակավայր հանդիսացող Փիփ գյուղի կենտրոնում է գտնվում գյուղի բազմաթիվ եկեղեցիներից ամենապահպանվածը՝ Սուրբ Ստեփանոսը: Եկեղեցու շինարարությունը ավարտվել է 1849թ.-ին գյուղացիների և տփխեսցի Ստեփան Միրիմյանցի ջանքերով, որի մասին եկեղեցու արևմտյան պատի մեջ տեղադրված մարմարյա քարին կա արձանագրություն: Եկեղեցին ուղղանկյուն հատակագծով գմբեթավոր դահլիճ է՝ կառուցված անտաշ քարով և կրաշաղախով: Կառուցողական առավել պատասխանատու հանգույցներն ու գմբեթն իրականացվել են սրբատաշ քարով: 22 մ երկարությամբ և 12 մ լայնությամբ եկեղեցին ներսից պահվում է վեց հրաշալի կառուցված սյուներով: Այստեղ է պահվել չորս ձեռագիր ավետարան, որոնց գտնվելու վայրը ներկայումս անհայտ է: Հայտնի է, որ 1862թ.-ին եկեղեցին նորոգվել է և գործել մինչև 1928թ.-ն ու Խորհրդային իշխանության կողմից անվերադարձ փակվել: Մու
...
Կարդալ շարունակությունը »
|