Գարդմանահայությունը 1988-1990թթ.-ին պատմության մեջ առաջին անգամ կտրվեց իր բնօրրանից, սփռվեց աշխարհով մեկ, զրկվեց իր հայրենի հողի ջերմությունից, պատմահոգևոր, մշակութային, կենցաղային ժառանգությունից և դրանց խտացումը հանդիսացող հայկական արժեհամակարգից: Եթե Գարդմանքում ծնված և մեծացած սերունդները իրենց հիշողություններում դեռևս պահպանում են Հայրենիքի հետ հոգևոր կապը, ապա երիտասարդների գերակշիռ մասը չգիտի էլ, թե ինչ է նշանակում Գարդմանք: Խնդիրները բազմազան են և բազմավեկտոր, իսկ դրանց ամբողջական կամ մասնակի լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները՝ սակավ կամ ոչ հասուն: Այս ամենի մեղավորությունը կրում են ոչ միայն Հայաստանի և Արցախի հանրապետությունների պետական ու հասարակական կառույցները իրենց հանցավոր անտարբերության համար, այլև հենց գարդմանահայությունը, ավելի ճիշտ՝ գարդմանահայության հասարակական-քաղաքական, սոցիալ-կենցաղային, ազգային-հոգևոր խնդիրների լուծումը ստանձնած, բայց իրականում սեփական գրպանի մասին մտածող գարդմանցիները, ովքեր, գարդմանահայությանը օգտագործելով, դարձել են մեծ ունեցվածքի, պաշտոնի տեր և մոռացել իրենց խոստումը, ծագումն ու ազգային պարտականությունները:
